معبد گارنی , ارمنستان

معبد گارنی در روستای گارنی کشور ارمنستان، بیش از هرچیز یادآور معماری یونانی و رومی است، گرچه مورخان آن را متعلق به تیرداد اول پادشاه اشکانی می دانند. ساختمانی با ستون های عظیم و مهراب هایی که برای برای پرستش مهر یا میترا، خدای خورشید ساخته شده اند، تنها اثر باستانی غیرمسیحی در کشور ارمنستان را تشکیل داده است. تصویر نمای بیرونی این معبد با شکوه و عظیم، به عنوان یکی از سمبل های تاریخی کشور ارمنستان، سالها برروی اسکناس های 5000 درامی این کشور نقش بسته بود.

معبد گارنی و صومعه گغارد که در فاصله اندکی از یکدیگر قرار دارند، مقصد عمده تورهای ارمنستان و مسافرانی است که به این کشور سفر می کنند. به گفته مسئولان محلی، به طور میانگین سالانه حدود 200هزار نفر از این دو جاذبه توریستی ارمنستان بازدید کرده اند.

موقعیت جغرافیایی معبد گارنی ارمنستان

معبد گارنی در روستای گارنی استان کوتایک کشور ارمنستان واقع شده است. فاصله 32 کیلومتری این روستا تا ایروان پایتخت ارمنستان را می توان با اتومبیل در کمتر از 15 دقیقه پیمود. معبد گارنی بر فراز یک صخره بلند واقع شده و جزیی از مجموعه موزه تاریخی و فرهنگی گارنی به حساب می آید. این مجموعه در زمینی به مساحت سه و نیم هکتار دربرگیرنده معبد گارنی، مجموعه حمام، کاخ تابستانه پادشاهی، کلیسای سنت سیون متعلق به قرن هفتم میلادی و چند اثر تاریخی کوچک دیگر است که روی هم رفته یازده اثر از دوره های مختلف تاریخی کشور ارمنستان را در بر می گیرد.

تاریخچه معبد گارنی ارمنستان

درباره زمان دقیق ساخت معبد گارنی اطلاع دقیقی در دسترس نیست، اما نظریه غالب درباره زمان ساخت آن، این است که معبد گارنی ارمنستان در سال 77 میلادی به دستور تیرداد اول ساخته شده است. یک کتیبه سنگی به خط یونانی بازمانده از سده اول میلادی، ساخت معبد گارنی ارمنستان را به تیرداد اول، پادشاه اشکانی نسبت می دهد. اما برخی از محققان ساخت این بنا را به دستور تیرداد سوم دانسته اند. یکی از دلایل اهمیت این بنا، این است که معبد گارنی ارمنستان، آخرین و تنها بازمانده از ارمنستان پیش از مسیحیت است. مردم این منطقه در آن روزگار مهرپرست بوده اند.

پس از آنکه اعلام مسیحیت به عنوان آیین رسمی مردم ارمنستان در زمان تیرداد سوم، همه آثار باقی مانده از دوران شرک در این منطقه نابود شدند، بجز یک اثر، که آن چیزی نبود جز معبد گارنی. عده ای راز بقای این معبد را در ناشناخته بودن آن در زمان تخریب آثار پیشا مسیحی دانسته اند، اما عده ای دیگر از پژوهشگران معتقدند زیبایی هنری معبد گارنی مانع از تخریب آن توسط مسیحیان نوآیین در ارمنستان قرون نخست میلادی شده است.

البته معبد گارنی از دست تخریب طبیعت در امان نماند و در قرن هفدهم میلادی، به دلیل وقوع زلزله ای سهمگین آسیب جدی دید. معبد گارنی ارمنستان، در زمانی که این کشور بخشی از روسیه تزاری بود، بازسازی شد. بعدها در زمان حکومت سوسیالیستی شوروی نیز این بنا دستخوش بازسازی قرار گرفت و به شکل امروزین درآمد.

معماری معبد گارنی ارمنستان

معبد گارنی در معماری از سبک معماری رومی – یونانی پیروی می کند و البته ویژگی های خاص خود را نیز دارد. این معبد، نیایشگاهی است که دورتادور آن را ستون های عظیم فراگرفته و خود در مکانی مرتفع ساخته شده است و همین بر شکوه آن می افزاید. 24 ستون، هر یک به ارتفاع 6 و نیم متر معبد گارنی را احاطه کرده اند. معبد گارنی از سنگ بازالت خاکستری موجود در معادن نزدیک معبد ساخته شده است و دربردارنده یک رواق و یک شبستان است.

نمای بیرونی معبد گارنی ارمنستان به طرز اغراق آمیزی تزئین شده است. محوطه داخلی آن که محل عبادت بوده است، حدود 7 متر ارتفاع، 8 متر طول و 5متر عرض دارد.